Η Γαλλία επανορθώνει ιστορικές αδικίες (αναδημοσίευση)

 

© Antonin Louis/SIPA/picture alliance

Αν και το τελευταίο διάστημα η Γαλλία παραμένει στάσιμη στις μεταρρυθμίσεις, η Εθνοσυνέλευση υιοθετεί σειρά ψηφισμάτων για την αναγνώριση και επανόρθωση ορισμένων ιστορικών αδικιών.

Δύο χρόνια μετά την αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση που ανέβασε το όριο συνταξιοδότησης στα 64 έτη, η Γαλλική Εθνοσυνέλευση ψήφισε προσφάτως την απόσυρσή της.

Αν και χωρίς νομικές προεκτάσεις, η εξέλιξη αυτή έρχεται να ταράξει ακόμα περισσότερο τη γαλλική πολιτική ζωή – ιδίως δεδομένου ότι το RN συνέβαλε τα μέγιστα στο να καταφέρει η αριστερή αντιπολίτευση να διαμορφώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία. Από τις βουλευτικές εκλογές το περασμένο καλοκαίρι η Γαλλία έχει «κολλήσει» αναφορικά με τις δομικές μεταρρυθμίσεις. Η κυβέρνηση δεν έχει πλέον απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.

Στην πολιτική μνήμης, από την άλλη πλευρά, υπάρχει σχεδόν πρωτοφανής κινητικότητα. Μέσα σε μία μόλις εβδομάδα οι βουλευτές υπερψήφισαν τρία κείμενα, τα οποία επαναπροσδιορίζουν τη γαλλική στάση απέναντι σε ορισμένα ιστορικά γεγονότα ή θέτουν στο προσκήνιο την επανόρθωση.

Υπόθεση Ντρεϊφούς

Στις 2 Ιουνίου 2025 η Γαλλική Εθνοσυνέλευση αποφάσισε ομόφωνα τη μεταθανάτια αναβάθμιση του Αλφρέντ Ντρεϊφούς σε ταξίαρχο. Ο Εβραίος αξιωματούχος είχε κατηγορηθεί αδίκως για προδοσία το 1894, με τις κατηγορίες να βασίζονται σε πλαστά αποδεικτικά στοιχεία. Ο Ντρεϊφούς θεωρήθηκε πως μεταβίβασε στρατιωτικά μυστικά στη γερμανική πρεσβεία στο Παρίσι και πέρασε τέσσερα χρόνια στη Νήσο του Διαβόλου.

Ο Αλφρέντ Ντρεϊφούς

© epa/AFP/dpa/picture alliance

Η γαλλο-γερμανική διάσταση της υπόθεσης έδωσε μεγάλες διαστάσεις στην υπόθεση. Η εβραϊκή καταγωγή του Ντρεϊφούς, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι προερχόταν από μία περιοχή που μετά τον πόλεμο του 1870-1871 είχε τεθεί υπό γερμανική κατοχή, τον κατέστησε ιδανικό αποδιοπομπαίο τράγο και την υπόθεσή του μέσο προώθησης της γαλλικής εθνικιστικής ιδεολογίας – εξάλλου εκείνη την περίοδο οι σχέσεις Γαλλίας-Γερμανίας ήταν ιδιαίτερα τεταμένες.

Η Γαλλία αποκατέστησε το 1906 τον Ντρεϊφούς, ο οποίος πολέμησε ως αντισυνταγματάρχης στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η στρατιωτική του καριέρα όμως δεν έλαβε τη δέουσα αναγνώριση μέχρι σήμερα. Τώρα η μεταθανάτια προαγωγή του θα πρέπει να εγκριθεί και από τη Γερουσία. «Ο αντισημιτισμός που βίωσε ο Ντρεϊφούς δεν ανήκει στο μακρινό παρελθόν», προειδοποίησε ο βουλευτής Σαρλ Ζιτσενστούλ από το κόμμα του Μακρόν, ο οποίος είναι επίσης εισηγητής του νομοσχεδίου.

Οι επαναπατρισμένοι του Βιετνάμ και της Αϊτής

Μία μέρα μετά την ψηφοφορία για τον Ντρεϊφούς η Εθνοσυνέλευση υπερψήφισε νόμο για την αναγνώριση και αποζημίωση ανθρώπων που επαναπατρίστηκαν από το Βιετνάμ. Μετά το τέλος της γαλλικής κυριαρχίας στην Ινδοκίνα το 1954 επαναπατρίστηκαν στη Γαλλία περίπου 44.000 άτομα, μεταξύ των οποίων στρατιώτες, οι οικογένειές τους, απόγονοι Γάλλων αποικιοκρατών, Βιετναμέζοι συνεργάτες τους και πολλοί άλλοι.

Περίπου 44.000 άνθρωποι επαναπατρίστηκαν από το Βιετνάμ στη Γαλλία

© AP/picture alliance

Από αυτούς περίπου 4.000 έως 6.000 κατέληξαν σε προσωρινούς καταυλισμούς, οι οποίοι είχαν συχνά τη μορφή ξύλινων στρατώνων χωρίς θέρμανση, τρεχούμενο νερό ή τουαλέτες. Δεν τους επιτρεπόταν να εγκαταλείπουν τους καταυλισμούς ούτε να έχουν δικό τους όχημα ή άλλα παρόμοια αγαθά και ζούσαν πολλές φορές σε εξευτελιστικές συνθήκες.

Τώρα ο νέος νόμος, τον οποίο εισηγήθηκαν οι Σοσιαλιστές, προβλέπει οικονομικές αποζημιώσεις με βάση τον χρόνο που πέρασε ο εκάστοτε υποψήφιος στους καταυλισμούς. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, έως και 1.600 άτομα θα μπορούσαν να δικαιούνται αποζημίωση.

Πριν από λίγες ημέρες, στις 5 Ιουνίου, η Εθνοσυνέλευση αναγνώρισε και τις αδικίες που έχει διαπράξει η Γαλλία σε βάρος της Αϊτής, επιδεινώνοντας τα οικονομικά προβλήματα της περιοχής και οδηγώντας τη χώρα σε μακροχρόνια φτώχεια και αστάθεια. Το ψήφισμα, που προτάθηκε από το κομμουνιστικό 'στρατόπεδο', προβλέπει την αναγνώριση των αδικιών και την καταβολή αποζημιώσεων στο νησιωτικό κράτος – χωρίς ωστόσο να παρουσιάζονται στο κείμενο συγκεκριμένες πολιτικές ή οικονομικές δεσμεύσεις.

Πρωτοβουλίες ουσιαστικές ή συμβολικές;

Η Γαλλία έχει παράδοση σε τέτοιου είδους ψηφίσματα, έχοντας για παράδειγμα αναγνωρίσει επισήμως το 2001 το δουλεμπόριο και τη δουλεία ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.

Ο υψηλός αριθμός τέτοιου είδους πρωτοβουλιών αξιολογείται πάντως με διάφορους τρόπους. Eιδικοί βλέπουν σε αυτές τις πρωτοβουλίες μία κοινωνική ωρίμανση και ετοιμότητα για ανάληψη ιστορικών ευθυνών. Άλλοι πάλι τονίζουν πως σε ένα νομοθετικό περιβάλλον υπό πολιτική παράλυση είναι ευκολότερη η προώθηση τέτοιων συμβολικών πρωτοβουλιών από τη θέσπιση δομικών μεταρρυθμίσεων γύρω από τις συντάξεις, την εκπαίδευση ή τον κρατικό προϋπολογισμό.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς

Κείμενο: Αντρέας Νολ

πηγή: https://www.dw.com/el/%CE%B8%CE%B5%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1/s-10507